بانک مرکزی که بر اساس ماده ۳ قانون پولی و بانکی کشور امتیاز انتشار پول رایج کشور را بر عهده دارد به مناسبت مبعث پیامبر گرامی اسلام(ص) اسکناس پنج هزار ریالی با طرح جدید منتشر می‌کند.

به گزارش ایسنا مجید صنیعی – مدیرکل سازمان تولید اسکناس و مسکوک بانک مرکزی – در گفت‌وگویی به تشریح ویژگی‌های این اسکناس جدید پرداخته است.

* اخبار حاکی از این است که به مناسبت عید مبعث پیامبر گرامی اسلام(ص)اسکناس پنج هزار ریالی با طرح جدید در پشت این اسکناس توسط بانک مرکزی منتشر خواهد شد. لطفا سابقه ای از طرح اولیه این اسکناس تا طرح فعلی ارائه کنید.

- اسکناس پنج هزار ریالی برای اولین بار در سال ۱۳۷۲ با پرتره حضرت امام خمینی (ره) و با طرح گل و مرغ در پشت آن منتشر شد و تاکنون دو میلیارد قطعه از این اسکناس چاپ و منتشر شده است.

همان گونه که می‌دانید گل و مرغ نماد موهبت الهی و تجلی ظریف و لطیف آفریدگار است. این اسکناس با ابعاد ۷۵*۱۵۴ میلیمتر و با نخ امنیتی در بافت کاغذ آن با عرض ۱٫۲ میلیمتر است که عبارت پنج هزار ریال به صورت فارسی و لاتین بر روی آن نوشته شده است.

جنس کاغذ ۱۰۰ درصد پنبه است و موارد امنیتی که در آن به کار رفته و اکنون نیز در اسکناس جدید تغییر نیافته است متشکل از الیاف نامرئی فلورسنتی در خمیره کاغذ به رنگ های آبی، زرد و قرمز بر رو و پشت اسکناس است که در مقابل تابش اشعه ماوراءبنفش قابل رویت است.

تمامی رو و پشت اسکناس به صورت خطی طراحی شده است. در چاپ شماره سریال از مرکب فلورسنت استفاده شده که در مقابل اشعه ماوراءبنفش به رنگ طلایی نمایان خواهد شد. ضمن آن که در سمت چپ گوشه پایین یک خط و دو نقطه در زیر آن به صورت برجسته برای سهولت شناسایی این اسکناس توسط عزیزان روشندل در نظر گرفته شده است.

پس از چاپ و انتشار مرحله اول این اسکناس و استفاده مردم در مبادلات روزمره خود از آن به صورت گسترده از یک سو و از سوی دیگر، پرتاب موفقیت آمیز اولین ماهواره ایرانی با نام «امید» که یکی از مهمترین دستاوردهای بزرگ کشور در زمینه فناوریهای خاص به شمار می‌رود، فرآیند طراحی برای اسکناس پنج هزار ریالی با موضوع ماهواره امید آغاز شد و پس از طی شدن مطالعات اولیه و تهیه تصاویر مناسب از مراجع مورد تایید، کار طراحی در سازمان تولید اسکناس و مسکوک آغاز و نهایتاً در بیستم مردادماه سال ۱۳۸۸ اسکناس پنج هزار ریالی با طرح ماهواره امید به میزان ۷۲ میلیون قطعه چاپ و منتشر شد.

در سال ۱۳۹۰ با توجه به مطرح شدن موضوع توجه به میراث فرهنگی و صنایع دستی ایران، فرآیند طراحی بر این اساس آغاز و پس از ارائه و بررسی طرح‌های گوناگون در نهایت طرح پشت اسکناس پنج هزار ریالی از ماهواره امید به ظروف سفالی مربوط به قرن هشتم هجری تغییر یافت.

* لطفاٌ در خصوص طرح پشت اسکناس و دلیل انتخاب این تصویر توضیحاتی ارائه فرمایید.

- طرح پشت اسکناس متشکل از ظروف سفالی متعلق به قرن هشتم هجری است که از منطقه سلطان آباد یا همان اراک امروزی کشف شده است و از نمونه های ارزشمند و زیبای سفالگری به شمار می‌رود و در حال حاضر در موزه ملی ایران نگهداری می شود.

دلیل انتخاب آن نیز همان‌طور که اشاره شد توجه ویژه به موضوع میراث فرهنگی و صنایع دستی است، برمبنای آخرین تحقیقات و کشفیات باستان شناسی فن و هنر سفالگری در ایران سابقه ای دیرینه دارد و به حدود هزاره هشتم پیش از میلاد باز می گردد. این سفال ها به دلیل تاثیر جنبه های مذهبی، اقتصادی کشاورزی و اجتماعی به خوبی بیانگر فرهنگ غنی ایرانیان است.

* شما آماری ارایه دادید که حدود دو میلیارد قطعه اسکناس پنج هزار ریالی با طرح های ماهواره امید و گل و مرغ منتشر شده است . اکنون برای طرح جدید چه میزان چاپ و منتشر خواهد شد؟

- در برنامه چاپ سال جاری، انتشار بیش از۱۰۰ میلیون قطعه از این اسکناس با طرح جدید پیش بینی شده است که از نظر ریالی به میزان ۶۰۰ میلیارد ریال است.

* آیا در شیوه چاپ این اسکناس تغییراتی صورت گرفته است. لطفا در این خصوص توضیحاتی ارائه فرمایید.

- در ابتدای سال ۱۳۹۱ تصمیم گرفته شد تغییراتی در طراحی اسکناس ها داده شود، براین اساس اسکناس پنج هزار ریالی به عنوان اولین اسکناس انتخاب شد. این تصمیم موجب شد چاپ اسکناس‌ها از «دو رو» برجسته به «یک رو برجسته» با حفظ امنیت لازم تغییر یابد که این امر شیوه‌ای متداول در سطح جهان است.

* با توجه به تغییراتی که بیان کردید آیا امنیت اسکناس جدید به میزان اسکناس‌های قبلی است؟

- موارد و مشخصات امنیتی این اسکناس همانند اسکناس پنج هزار ریالی قبلی است، قطع این اسکناس همچون اسکناس قبلی ۷۵*۱۵۴ است و در آن نکات امنیتی مانند واتر مارک، نخ امنیتی، کاغذ با الیاف پنبه، چاپ افست خشک، چاپ برجسته، میکرو پرینت و سیترو استفاده شده است.